Fragment Notities

Proloog

Graag stel ik mijn gemeente aan u voor. Maar ja, hoe doe je dat? Je kunt op zoveel verschillende manieren over een gemeente praten.

Laat ik maar gewoon beginnen. Onze gemeente heeft een paar honderd leden. Prachtige mensen: dik, dun, lang, kort, vriendelijk en ook wel eens wat minder vriendelijk, met allemaal hun eigen aardigheden. Je zou onze gemeente kunnen vergelijken met een lichaam. Er zijn hele nuttige lichaamsdelen, zoals het hart, de ogen, en de handen, maar... het lichaam heeft ook klieren. En toch horen we allemaal bij elkaar!

Ons oudstenteam, bestaat uit vijf heel verschillende personen: Manager is de voorzitter, een zeer ervaren man. De stabiele factor? in ons team is Docent, een man van het Woord. Zijn verstand is zijn sterkste kant. Mensgericht vult die twee erg goed aan, hij is meer pastoraal ingesteld, kent ieder gemeentelid bij naam en schudt hen elke week de hand. Charisma is de vrolijke noot in het team. Maar vergis je niet, zij is echt heel erg geestelijk en zou het liefst de hele dag bidden. Mijn naam is Leerling, ik ben de jongste oudste, en om eerlijk te zijn heb ik nooit begrepen waarom de anderen mij bij het team hebben gevraagd. Charisma vertelde me eens dat zij echt gelooft dat het mijn roeping is. Ik hoop dat zelf ook ooit te ontdekken.

Dan moet ik nog iets moeilijks met u delen: onze gemeente heeft een probleem. Het is dan wel geen groot probleem, maar toch, we zitten er wel mee.

We hebben te weinig leiders. Of liever gezegd: we hebben wel genoeg leiders, maar die geven niet echt leiding. Waarom dat zo is...? Ik heb geen idee.

Sinds kort hebben wij in onze gemeente een Rabbi. Zo’n wijze man met een indringende blik en grijze haren. In ons kennismakingsgesprek vertelde Rabbi ons dat hij expert is in leiderschapsontwikkeling. Dat klonk goed. We hebben hem maar eens uitgenodigd op een raadsvergadering en dat werd een heel ontdekkend gesprek.

Op een zeker moment zei hij: ‘Een goede leider bezit een combinatie van drie bijzondere elementen. Ten eerste een stabiel en gezond karakter. Ten tweede een helder zicht op zijn levensbestemming, wat je ook roeping kunt noemen. En ten derde natuurlijk de juiste vaardigheden om leiding te kunnen geven. Net zoals een krukje drie poten nodig heeft om te kunnen blijven staan, moeten deze elementen alle drie aanwezig en in balans zijn.’

Nadat Rabbi dit gezegd had, las hij Mat. 22:35-40, waar staat: Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. Deze twee geboden zijn de grondslag van alles wat er in de Wet en de Profeten staat.

Rabbi ging verder: ‘Jezus leert ons hier dat we geschapen zijn voor een goede relatie met God én met de mensen om ons heen. Dus bij elkaar zijn er vijf levensgebieden waarin een leider mag groeien.’

Rabbi gaf ons een opdracht en we stoeiden met elkaar over de vraag welke van deze vijf het belangrijkste was. Het werd een felle discussie en we kwamen er niet uit.

Toen kwam Rabbi ons te hulp: ‘Natuurlijk begint het allemaal met een persoonlijke relatie met God. Dat is niet alleen de beste basis voor leiderschap; het is ook de enige basis om een geestelijk leider te worden. Christus vormt het centrum. Intimiteit met Hem zal effect hebben in al je relaties: je gezin, de gemeente, je werk en alle andere contacten die je hebt in de maatschappij. Karakter, roeping en vaardigheden zijn de capaciteiten die mogen ontwikkelen. Kijk.’ Rabbi haalde een ronde illustratie uit zijn tas en liet die aan ons zien. ‘Het doel van leiderschapsontwikkeling is gezonde gemeenteleiders, die groeien in al deze vijf leergebieden: Christus, Gemeenschap, Karakter, Roeping en Vaardigheden.

Daarnaast is de leeromgeving ontzettend belangrijk, maar daarover zullen we het later hebben.’

Vol ontzag staarden we Rabbi aan.

Het was Manager die als eerste de stilte verbrak:

‘Dat is een prachtig model, zeg.’

‘Goed doordacht’, vulde Docent aan, ‘en gebaseerd op het Woord.’

‘Nou, ik vind het nogal theoretisch. Is er wel ruimte voor de heilige Geest?’ Vragend keek Charisma Rabbi aan.

‘Wat denk je, Charisma?’ antwoordde Rabbi. ‘Kun je geestelijke groei uit eigen kracht bereiken?’

Diepe rimpels verschenen op Charisma's gezicht. Daar moest ze even goed over nadenken.

‘Maar’, aarzelde Mensgericht, terwijl hij nog eens goed naar de illustratie keek ‘die vijf leergebieden gelden toch voor íeder gemeentelid?’

Rabbi glimlachte.

‘Zeker, elke leerling van Jezus kan dit eenvoudige model gebruiken voor zijn geestelijke groei, maar jullie mogen als eersten het goede voorbeeld geven.’

‘Wij?’ vroeg ik geschrokken. Mijn stem sloeg over van verbazing.

‘Ja, jullie, wie anders?’

We keken elkaar eens diep in de ogen, knikten bevestigend en vroegen Rabbi om ons te helpen bij ons niet-zo-grote-leiderschaps-probleem.

En zo gebeurde het dat Rabbi een tijdje met ons optrok.
Over die periode van ons gemeente-zijn wil ik u graag het een en ander vertellen.

Woord vooraf

Dit boekje wil een eenvoudige, luchtige introductie geven van het aXion model voor leiderschapsontwikkeling. Het aXion-model is geen kant-en-klaar programma. Jij bent, eventueel samen met je teamleden en je gemeente, degene die er inhoud aan gaat geven. Ik ben ervan overtuigd, dat dit model levensveranderend kan zijn: het biedt een manier van kijken, een manier van leven en groeien. Over de hele wereld gebruiken mensen dit model, van Kameroen tot China, van de Verenigde Staten tot Nepal. Er zijn honderden getuigenissen van mensen die hierdoor een levenshouding van geestelijke groei hebben gekregen. Die zich meer bewust zijn geworden van hun verantwoordelijkheid als leider, maar die ook veel meer afhankelijk zijn geworden van de levensverandering die God in hen uit wil werken.

Leiderschap is niet maakbaar. Het is God die geestelijke leiders vormt. Maar dat ontslaat de leider nooit van zijn actieve, lerende houding. Daarom is dit geen leesboek, maar een doe-boek. Ieder hoofdstukje eindigt met een kerngedachte, een vraag en enkele bijbelteksten. Zo kun je op een concrete en praktische manier met de aangereikte principes aan de slag. Niet de tekst van het boek, maar het gesprek, de onderlinge bemoediging en het Woord van God horen centraal te staan. Door samen na te denken en in gesprek te zijn, door samen te bidden en elkaar te helpen kan leiderschap een enorme ontwikkeling doormaken.

Het woord leider wordt breed geïnterpreteerd: iedereen geeft wel ergens leiding aan, om te beginnen aan je eigen leven! 

Hoe je dit boek kunt gebruiken

Notities van een Leerling bestaat uit twee delen. Het eerste deel (hoofdstuk 2 – 16) gaat in op de vijf leergebieden voor geestelijke groei. Het tweede deel (hoofdstuk 17 – 31) gaat in op de vijf aspecten van een gezonde leeromgeving. Gezamenlijk vormen zij het aXion model.

Elk leergebied en elk aspect van de leeromgeving wordt uitgewerkt in één setting, beschreven in drie hoofdstukken.

Individueel gebruik

Ieder hoofdstuk eindigt met een notitie, een vraag en een leessuggestie. De notitie vat het geestelijke principe samen en kan de aanzet vormen voor bezinning of gesprek. De vragen slaan een brug tussen het hoofdstuk en het leven van de lezer. De nadruk ligt op de dagelijkse praktijk en spoort de lezer aan tot levensverandering en actie. De leessuggesties zetten het behandelde principe in bijbels perspectief.

Notities van een Leerling kan ook prima als dagboek worden gebruikt. Probeer de genoemde principes dagelijks in praktijk te brengen.

Groepsgebruik

In het boek worden tien thema’s uitgewerkt (vijf leergebieden en vijf aspecten van een gebalanceerde leeromgeving). Groepen kunnen bijvoorbeeld een thema per avond behandelen; een thema omvat drie hoofdstukken. Voor een gezonde geestelijke groei is het wenselijk om de behandelde principes persoonlijk te maken door concrete doelen te stellen voor de komende periode. De volgende avond kan begonnen worden met een korte terugblik op de opgedane leerervaring.